Cześć! Jestem Viola i od ponad 8 lat, razem ze wspierającymi blog ekspertami, dzielę się wiedzą, opinią i inspiracjami kulinarnymi. Czytając nasze wpisy poznasz podstawowe i zaawansowane informacje z zakresu zdrowego odżywiania. Znajdziesz tutaj teksty merytoryczne, przepisy kulinarne, recenzje produktów, restauracji i książek, a także trochę motywacji i moich przemyśleń o życiu. Rozgość się - ten blog powstał dla Ciebie!

SOCIAL MEDIA

Okiem Dietetyka Podcast #39… zasady suplementacji i przyjmowania leku przy niedoczynności tarczycy i Hashimoto

Okiem Dietetyka Podcast #39… zasady suplementacji i przyjmowania leku przy niedoczynności tarczycy i Hashimoto

W kolejnym odcinku z cyklu poświęconemu zdrowej tarczycy porozmawiałyśmy o bardzo higienie przyjmowania leku oraz dodatkowej suplementacji. Z poprzednich rozmów wiemy już, że leczenie przy niedoczynności tarczycy i Hashimoto jest najczęściej identyczne. Rolą diety jest między innymi wspieranie stosowanej farmakoterapii. Jak odpowiednio to zrobić? Dowiesz się z tego odcinka!

W tym miesiącu z podcastów dowiesz się:

Farmakoterapia przy niedoczynności tarczycy i Hashimoto

Niedoczynność tarczycy i Hashimoto to choroby przewlekłe. Leki stosowane przez osoby chore na te jednostki nie przywracają prawidłowej pracy tarczycy. Dostarczają za to do organizmu hormony, które w prawidłowych warunkach są produkowane przez tarczycę, a niestety przy chorobie jest to zaburzone. Dzięki temu, że zażywamy hormony w formie leku, umożliwione jest uregulowanie ich stężeń w organizmie do wartości prawidłowych. Wiąże się to ze znacznym zmniejszeniem dolegliwości, które są konsekwencją chorej tarczycy.

Najczęściej stosowanym lekiem w tych chorobach jest lewotyroksyna, czyli syntetyczny hormon tarczycy. Jest ona jest sprzedawana pod nazwami Euthyrox czy Letrox. Różnica pomiędzy nimi polega na tym, że Letrox nie zawiera w swoim składzie laktozy. Natomiast Euthyrox zawiera substancję pomocniczą, którą jest właśnie laktoza. Jeśli więc mamy stwierdzoną nietolerancję laktozy to używamy leku Letrox. Dawka jest indywidualnie dostosowywana w zależności od wyników badań krwi, masy ciała, płci oraz wieku. Przepisany lek należy stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. Najczęściej przyjmuje się go każdego dnia, rano.

Różowe naleśniki z buraczkowym caprese

Prawidłowe przyjmowanie leku

Przy prawidłowym przyjmowaniu leku chodzi przede wszystkim o zapewnieniu jego wchłanialności. Mamy różne czynniki, które zarówno ograniczają, jak i wspomagają wchłanianie leków.

Czynniki wspomagajace wchłanianie

Po pierwsze tabletki z lewotyroksyną należy przyjmować regularnie – o tej samej porze, na czczo, popijając niewielką ilością wody, nie rozgryzając tabletek. Najbezpieczniej lek jest popić wodą przegotowaną. W tym przypadku odradzamy wodę wysokozmineralizowaną.

Hormony należą do grupy leków, które najlepszą wchłanialność osiągają wtedy, gdy są przyjmowane na czczo. Ważne jest, by brać je na pusty żołądek, co najmniej na godzinę przed posiłkiem. Czasami jednak niektórym osobom może być trudno tak się zorganizować, żeby wstać, zażyć lek i odczekać godzinę przed śniadaniem. Wtedy może lepiej sprawdzić się model brania leku wieczorem. W takiej sytuacji należy zachować  odstęp między kolacją a zażyciem leku, mniej więcej 2-3 godziny. Jeśli posiłek jest obfity, to nawet 4 godziny odstepu powinny zostać zachowane.

Ważne jest to, żeby hormonów tarczycy nie przyjmować zamiennie – jednego dnia rano, drugiego – wieczorem. Należy zdecydować na jeden schemat i się go trzymać. Regularność jest kluczem do ustabilizowania organizmu.

Czynniki ograniczające wchłanianie

W śniadaniu należy ominąć produkty zawierające dużą ilość wapnia, takie jak mleko, napoje roślinne fortyfikowane w wapń, ale także duże ilości żółtego sera, sezamu, maku czy migdałów. Minimalny odstęp między lewotyroksyną a suplementami wapnia to około 2 godziny. Taki czas zapewni właściwe działanie leku. Nie należy również w małej odległości od leku spożywać dużej ilości błonnika pokarmowego i roślin strączkowych. Tak jak mówiłyśmy w ostatnim odcinku, nawet te super zdrowe składniki czasami mogą okazać się niekorzystne w dużych ilościach. Odpowiedni odstęp między spożyciem leku a zjedzeniem produktów sojowych to 4 godziny.

Kanapki z pastą na bazie awokado z wędzonym łososiem

Kawę lub mocną herbatę też lepiej wypić dopiero po około godzinie lub dwóch godzinach od przyjęcia tabletki. Badania wskazują, że kawa znacząco zaburza jelitowy etap wchłaniania lewotyroksyny. Najlepiej zrezygnować także z picia soków cytrusowych, grejpfrutowych czy jedzenia papai 3-4 godziny po zażyciu leku. One również mogą mieć wpływ na obniżenie działania lewotyroksyny. 

Przed wprowadzeniem farmakoterapii zawsze należy przeczytać ulotkę i podpytać lekarza o ewentualne wątpliwości. Warto powiedzieć mu o swoich chorobach współistniejących, o zażywanych lekach i suplementach, by dowiedzieć się o niepożądanych interakcjach czy właśnie czynnikach obniżających wchłanianie. W ten sposób wprowadzając te niewielkie modyfikacje, możemy np. uniknąć konieczności zwiększania dawki leku. 

Czynniki wspomagające wchłanianie Czynniki ograniczające wchłanianie
– przyjmowanie leku na czczo
– przyjmowanie leku godzinę przed posiłkiem
– błonnik
– strączki
– kawa
– sok grejpfrutowy
– papaja
– choroby w obrębie przewodu pokarmowego, np. celiakia
Czynniki mające wpływ na wchłanianie leków z lewotyroksyną

Tak więc jeśli przyjęty schemat leczenia nie do końca nam się sprawdza, warto najpierw poszukać błędów popełnianych w zakresie sposobu przyjmowania leku, a dopiero potem biec do lekarza po zwiększenie dawki leku. Oczywiście przy stosowaniu tego leczenia trzeba regularnie monitorować poziom hormonów tarczycy i konsultować wszystko z lekarzem. 

Suplementacja przy niedoczynności tarczycy i Hashimoto

W naszej rozmowie omówiłyśmy wszystkie suplementy, które uważamy za niezbędne. Ponadto opowiedziałyśmy jaką suplementację dodatkową można wdrożyć w określonych sytuacjach.


Witamina D

Witamina D jest składnikiem powszechnie niedoborowym w naszej populacji. Obecnie, wiele analiz wskazuje na zależność między niskim stężeniem witaminy D3 w organizmie z nasileniem się chorób z autoagresji (m.in właśnie choroby Hashimoto). Niskie stężenie tej witaminy prowadzi do nasilenia procesu zapalnego w tarczycy, zwiększenia miana przeciwciał anty-tarczycowych, wzrostu wydzielania TSH, a także zmniejszenia stężenia hormonów tarczycowych we krwi. 

Głównym źródłem witaminy D dla naszego organizmu jest synteza skórna. Nie jesteśmy jej w stanie dostarczyć w odpowiedniej dawce z samą dietą. Konieczne jest zatem regularne wystawianie odkrytego ciała, bez kremów z filtrem na słońce, co nie zawsze jest możliwe. 

Dlatego warto wdrożyć odpowiednią suplementację, najlepiej dostosowaną do wykrytego niedoboru. O szczegółach poczytasz we wpisie na temat witaminy D.

Kwasy tłuszczowe omega-3

Do rekomendowanych suplementów przy chorobach tarczycy zaliczamy także kwasy tłuszczowe omega-3. Każdy, kto nie dostarcza sobie odpowiedniej ilości kwasów omega-3 z dietą, powinien je suplementować. A dostarczymy sobie ich odpowiednich ilości w momencie, gdy spożywamy 2 porcje tłustej ryby morskiej w tygodniu, czyli około 300 gramów. Jak widać, szczególnym przypadkiem będą diety roślinne. Jeżeli więc nie spożywacie regularnie 2 porcji tłustych ryb morskich w tygodniu z różnych powodów – warto wdrożyć dopasowaną suplementację w zależności od całokształtu diety.

Witamina B12

Tak samo u zdrowych, jak i osób z chorobami tarczycy, które jednocześnie stosują dietę roślinną, witamina B12 może wymagać suplementacji. Wszystko zależy od tego, w jak dużym stopniu ograniczamy produkty odzwierzęce. Ta witamina znajduje się jedynie w produktach pochodzenia zwierzęcego (np. mięso, jaja, nabiał). U wegan suplementacja jest obowiązkowa. Nawet badania wskazują na zbyt niski poziom tej witaminy w tej grupie osób. Natomiast u wegetarian też często notuje się obniżony poziom tej witaminy. Podstawą jest stosowanie produktów wzbogacanych w tę witaminę. Głównie mowa o zamiennikach roślinnych, takich jak napoje i jogurty roślinne. Jednak dawki w nich zawarte nie są wystarczające, dlatego na dłuższą metę jedynie suplementacja pozwoli nam na to, by nie nabawić się niedoboru.

Witaminy B12 nie znajdziemy w postaci leku. Najbardziej popularna forma w suplementach to cyjanokobalamina i metylokobalamina. Według Iwony Kibil, która specjalizuje się w diecie roślinnej i dla mnie jest guru w tej tematyce, postać witaminy B12 nie ma większego znaczenia. Cyjanokobalamina jest bardziej stabilna i dlaczego najczęściej znajdziemy ją właśnie w suplementach, ale także w fortyfikowanych produktach. Natomiast metylokobalaminę uważa się za lepiej przyswajalną formę, więc na przykład w przypadku, gdy niedobór wynika z problemów ze wchłanianiem, a nie z nieprawidłowo zbilansowanej diety,  to metylokobalamina skuteczniej dostarczy organizmowi odpowiednią ilość witaminy B12. Metylokobalaminę poleca się także u osób z przewlekłymi schorzeniami nerek i u palaczy. Jeśli chodzi o dawkę, to u osób dorosłych możemy zastosować między 25-250 mikrogramów na dzień lub 1000 mikrogramów 2x w tygodniu.

Kwas foliowy

Z takich witamin, które przychodzą mi do głowy, które powinny stosować jakieś określone grupy osób, jest jeszcze kwas foliowy. Zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego kobiety w wieku prokreacyjnym powinny stosować suplementację kwasem foliowym w dawce 400 mikrogramów na dobę, jako uzupełnienie naturalnej, bogatej w foliany diety. Foliany znajdziemy w dużych ilościach w różnego rodzaju strączkach (ciecierzycy i mące z ciecierzycy, różnokolorowych fasolach i soczewicach), w zielonych warzywach liściastych, w komosie ryżowej, szparagach i ogólnie zielonych warzywach, orzechach, nasionach, owocach, pełnoziarnistym pieczywie, a także w produktach odzwierzęcych jak jajka, mięso czy ryby.

Kakaowy pudding chia z bananem i malinami

Kompleks witamin z grupy B

Witaminy z grupy B odgrywają ważną rolę w wielu procesach metabolicznych zachodzących w organizmie. Okresowa suplementacja tych witamin może być wskazana. Optymalny poziom witamin z grupy B jest niezbędny w prawidłowym funkcjonowaniu m.in.: układu nerwowego, odpornościowego, krążenia oraz licznych narządów. Przed rozpoczęciem suplementacji jednak warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą oraz przeczytać zalecenia producenta zamieszczone w dołączonej ulotce. 

Jod

Jod jest podstawowym elementem biorącym udział w syntezie hormonów tarczycy. Jego niedobór prowadzi do zmniejszenia produkcji hormonów, prowadząc do wzrostu stężenia TSH we krwi, co sprzyja rozwojowi niedoczynności tarczycy. Jednocześnie jego nadmierna podaż może prowadzić do zapoczątkowania/nasilenia procesu zapalnego w tarczycy. Tak więc od nadmiaru jodu możemy sobie windukować z niedoczynności tarczycy dodatkowo zapalenie, które może być o wiele trudniejsze do opanowania i do leczenia. Suplementacja jodem w formie stosowania w kuchni jodowanej soli kuchennej jest wystarczająca. W indywidualnych przypadkach o ewentualnej suplementacji powinien zdecydować lekarz.

Cynk

Cynk uczestniczy w regulacji syntezy i metabolizmu hormonów tarczycy. Jego niedobór związany jest ze spadkiem stężenia tyroksyny i trójjodotryoniny. Jednocześnie należy pamiętać, iż cynk jest niezbędny do prawidłowego działania układu immunologicznego, wykazując działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające. W podstawowej diecie jego źródłami są głównie produkty odzwierzęce, takie jak mięso, wątróbka, sery żółte, ale też ryby, kraby, ostrygi i jajka. Warto znać także jego najlepsze roślinne źródła pokarmowe, czyli: zarodki pszenne, nasiona lnu, pestki dyni, nasionasłonecznika, produkty zbożowe (pieczywo pełnoziarniste, kasza gryczana i jaglana). Tutaj również suplementacja przy zbilansowanej diecie nie jest konieczna, ale warto ją skonsultować. 

Selen

W przypadku selenu koniecznie trzeba zrobić badanie przed wdrożeniem ewentualnej suplementacji. Jego nadmiar może być równie szkodliwy, co niedobór. Nie zaleca się profilaktycznej suplementacji bez wcześniejszego oznaczenia poziomu selenu. Warto za to zadbać o jego źródła w swojej diecie, czyli włączyć do niej ryby, kaszę gryczaną, ryż brązowy, słonecznik, kakao, sezam i orzechy brazylijskie z dobrego źródła.

Risotto z zielonymi warzywami, kurczakiem i serem pleśniowym

Żelazo 

Tutaj również suplementacja profilaktyczna nie jest wskazana. Natomiast obniżone stężenie żelaza w organizmie może prowadzić do obniżenia stężenia hormonów tarczycy i wzrostu TSH. Dlatego warto robić profilaktyczne badania, które odzwierciedlą poziom żelaza w organizmie. W przypadku wykrycia niedoborów faktycznie suplementację warto wdrożyć najlepiej pod okiem specjalisty.

W kwestii diety, żelazo lepiej przyswaja się z produktów pochodzenia zwierzęcego, ale znajdziemy je również w tych pochodzenia roślinnego. Jako źródła warto wymienić mięso, podroby, ryby, ale także w strączki, orzechy (szczególnie pistacje i migdały), czekoladę, kakao, znowu kaszę gryczaną, i znowu zielone warzywa liściaste. Jeśli taki niedobór nas dotyczy, warto się zapoznać z czynnikami, które obniżają i zwiększają wchłanianie żelaza, bo tutaj mamy spore pole do manewru, jeśli chodzi o komponowanie diety.

Inozytol

Popularnym suplementem ostatnimi czasy jest też inozytol – zwłaszcza przy insulinooporności i PCOS. I w tych dwóch zaburzeniach ma on potwierdzone działanie, dlatego jeżeli one u nas współwystępują, to również możemy taką suplementację wdrożyć. Najczęściej poleca się dawkę 2000-4000 miligramów na dobę, najlepiej w dwóch dawkach. Jeśli chodzi o samą niedoczynność tarczycy i Hashimoto, to suplementacja inozytolem może być potencjalnie korzystna, jednak nie ma jednoznacznych badań i wytycznych w tym kierunku.

Różnice pomiędzy lekiem a suplementem diety

Lek zawiera wszystkie niezbędne substancje, które pomagają zapobiegać chorobom lub je leczyć. Natomiast suplement diety, to specjalistyczna żywność, której głównym zadaniem jest uzupełnienie codziennej diety o składniki, których w niej brakuje.  Często suplementy przypominają wyglądem leki, jednak różnice między nimi są naprawdę spore.

Leki

Lek przed wprowadzeniem do sprzedaży jest dokładnie przebadany. Cały ten proces jest pod kontrolą, wszelkie informacje są umieszczone na ulotce. Na niej znajdziemy informacje o dawkowaniu, działaniach niepożądanych czy przeciwwskazaniach. Nad obrotem i sprzedażą leków, cały czas czuwa Główny Inspektor Farmaceutyczny i oczywiście sam producent. Po leku jako produkcie możemy spodziewać się najwyższej  jakości i udowodnionej skuteczności. 

Suplementy diety

Suplementy diety to po prostu żywność. Z definicji, są to preparaty, które zawierają wysoko skoncentrowane składniki, będące uzupełnieniem normalnej diety. Mogą to być witaminy, minerały, różne substancje wykazujące “jakiś” odżywczy efekt. Suplementów diety nie trzeba badać przed wprowadzeniem do handlu. Wystarczy jedynie zgłosić Głównemu Inspektorowi Sanitarnemu (GIS) fakt ich wprowadzenia. Nie ma konieczności prowadzenia Żadnych badań, sprawdzania skuteczności, bezpieczeństwa. Można po prostu zgłosić swój suplement, nawet nie wychodząc z domu.

Finalnie jako konsumenci nie mamy pewności, co się w takim suplemencie znajduje. Nie wiemy też, czy zawarta dawka jest cały czas taka sama, ponieważ przy lekach mamy pewność, że dawka w danej tabletce pozostanie niezmienna przez cały okres trwania ważności preparatu (gdy jest on przechowywany w odpowiednich warunkach). Przy suplemencie może okazać się, że dawka w preparacie, który kupimy, jest realnie znacznie niższa, niż wskazuje na opakowaniu. 

Sałatka z mozzarellą, grzankami i dressingiem malinowym

Nie jesteśmy jakimiś przeciwniczkami wszelkich suplementów, ale jesteśmy przede wszystkim zwolenniczkami tego, żeby po usłyszeniu diagnozy nie udawać się od razu do apteki po suplementy, ale iść po prostu do spożywczaka i na dobry start kupić odżywcze, zdrowe produkty. Podsumowując, suplementację i leczenie, tak samo jak dietę, należy dopasować indywidualnie.

Ebook dla osób z niedoczynnością tarczycy lub Hashimoto

My intensywnie pracujemy dla Was nad ebookiem z tygodniowym jadłospisem, który będzie dedykowany tym schorzeniom. W ebooku wszystko będzie zebrane w pigułkę wiedzy, w konkretne instrukcje co zbadać, co suplementować, jakie kroki podjąć. Jeśli chodzi o dietę, którą przygotowujemy, to ja już wiem, że ona będzie ultrasmaczna (co zresztą widać na załączonych zdjęciach!). Tym razem robię zdjęcia i testuję przepisy, zostało mi dosłownie kilka do zrobienia, więc już teraz mogę Wam obiecać, że Wasze kubki smakowe będą bardzo zadowolone, a jednocześnie Wasza farmakoterapia nie będzie zagrożona brakiem skuteczności ;) 

Także jeśli chcecie mieć pigułkę wiedzy o niedoczynności i Hashimoto zawsze pod ręką, w tym oczywiście suplementację i higienę przyjmowania leku, a dodatkowo chcecie wyposażyć się w gotowe przepisy do stosowania przy tych schorzeniach bez obaw o wchłanianie leku, to koniecznie zapiszcie się na listę.

Lista zainteresowanych treściami o niedoczynności tarczycy i Hashimoto

Lista zainteresowanych dietą letnią 

Website | + posts

O MNIE

Cześć! Jestem Viola i od ponad 7 lat, razem ze wspierającymi blog ekspertami, dzielę się wiedzą, opinią i inspiracjami kulinarnymi. Czytając nasze wpisy poznasz podstawowe i zaawansowane informacje z zakresu zdrowego odżywiania. Znajdziesz tutaj teksty merytoryczne, przepisy kulinarne, recenzje produktów, restauracji i książek, a także trochę motywacji i prawdziwych historii. Rozgość się - ten blog powstał dla Ciebie!

Newsletter Okiem Dietetyka

.

SOCIAL MEDIA

DIETA POD OKIEM DIETETYKA

KATEGORIE BLOGA

KUP MOJĄ NAJNOWSZĄ KSIĄŻKĘ

×