Cześć! Jestem Viola i od ponad 8 lat, razem ze wspierającymi blog ekspertami, dzielę się wiedzą, opinią i inspiracjami kulinarnymi. Czytając nasze wpisy poznasz podstawowe i zaawansowane informacje z zakresu zdrowego odżywiania. Znajdziesz tutaj teksty merytoryczne, przepisy kulinarne, recenzje produktów, restauracji i książek, a także trochę motywacji i moich przemyśleń o życiu. Rozgość się - ten blog powstał dla Ciebie!

SOCIAL MEDIA

Dieta w chorobie Hashimoto – tylko fakty!
Blog & Diety & Porady

Dieta w chorobie Hashimoto – tylko fakty!

Odpowiednia dieta w chorobie Hashimoto jest wprost konieczna. Nie tylko dlatego, aby schudnąć, ale przede wszystkim żeby wspomagać leczenie i nie doprowadzić do pogorszenia stanu zdrowia. Kiedy klasyczne ograniczenie kalorii na nic się nie zdaje, a niektórym dietetykom i chorym opadają ręce, trzeba się na chwilę zatrzymać i przypomnieć sobie wszystko, co aktualnie wiemy na temat tej jednostki chorobowej. Zapraszam na pierwszą część artykułu poświęconemu diecie w Hashimoto.

Choroba Hashimoto znana jest od ponad stu lat, a nadal niewiele wiemy na temat przyczyn jej występowania. W patogenezie upatruje się roli czynników genetycznych oraz środowiskowych między innymi infekcji wirusowych, palenia papierosów, nadmiaru jodu, a w ostatnim czasie także niedoboru selenu. Choroba Hashimoto to limfocytowe zapalenie tarczycy o charakterze przewlekłym należące do grona chorób o podłożu autoimmunologicznym (podobnie jak cukrzyca typu 1, łuszczyca, czy reumatoidalne zapalenie stawów). Wynikają one z nieprawidłowej reakcji układu odpornościowego na własne tkanki, w wyniku czego zostają zaatakowane przez organizm, gdzie toczy się niekończąca się wojna domowa.

w hormonalnej pułapce
w hormonalnej pułapce

Czy istnieją objawy choroby Hashimoto?

Zwykle nie. Zaobserwować można natomiast zmiany związane z aktywnością tarczycy. Początkowo możliwe są krótkotrwałe symptomy jej nadczynności jednak w ostateczności, w wyniku procesu zapalnego, rozwija się niedoczynność tarczycy z różnym stopniem nasilenia. Gdyby spojrzeć z innej strony, to właśnie choroba Hashimoto jest najczęstszą przyczyną niedoczynność i tarczycy i to ona daje zauważalne objawy, do których należą głównie:

  • Ogólne spowolnienie organizmu – znużenie, senność, niechęć do podejmowania aktywności (umysłowej i fizycznej), przewlekłe zaparcia. Warto jednak wcześniej sprawdzić czy to nie przemęczenie, niewyspanie czy nieodpowiednia dieta
  • Sucha skóra – szczególnie w obrębie kolan i łokci
  • Nadmiernie łamliwe paznokcie i suche, wypadające włosy
  • Obrzęki – początkowo powiek czy twarzy, następnie reszty ciała
  • Zwiększenie masy ciała, czasami przy zmniejszonym apetycie i niewynikające ze zwiększenia ilości tkanki tłuszczowej

Należy jednak pamiętać, że wszelkie zaburzenia hormonalne nie muszą się ograniczać tylko do jednego gruczołu, ale też to, co wydaje nam się objawami danej jednostki chorobowej może maskować inne schorzenie. Zawsze należy skonsultować się z lekarzem, który przeprowadzi diagnostykę różnicową wykluczającą inne choroby, a także zleci wykonanie niezbędnych badań  (zwykle TSH – hormon tyreotropowy, ft4 – tyroksyna oraz aTPO – miano przeciwciał przeciwko peroksydazie tarczycowej).

Zazwyczaj to właśnie symptomy rozwijającej się wiele miesięcy niedoczynności tarczycy, kierują chorą osobę (kilkakrotnie razy częściej kobietę niż mężczyznę) do endokrynologa. Tam z wynikami, po dodatkowym przeprowadzeniu USG otrzymuje diagnozę: „Hashimoto”. Co wtedy?

Po pierwsze leczenie farmakologiczne.

Coraz częściej słyszę, że ktoś się wyleczy z Hashimoto samą dietą i nie będzie musiał przyjmować leków. Wyobraźmy sobie osobę chorą na cukrzycę typu 1 (gdzie organizm sam nie produkuje insuliny – niezbędnej w metabolizmie glukozy), która z czasem przestaje przyjmować ten hormon, bo w taki sposób zmodyfikuje żywienie, że nie będzie musiała dostarczać insuliny do organizmu. Przykład jest skrajny, bo jeść musimy codziennie, ale niestety oba te schorzenia wiążą się z tym samym – przyjmowaniem leków do końca życia. Chciałabym się mylić w tej kwestii i za kilka lat przeprosić za to stwierdzenie, ale na chwilę obecną i zgodnie z aktualnym stanem wiedzy naukowej nie ma takiej możliwości.  Jak wygląda leczenie? Nie znamy przyczyn, więc leczy się objawy choroby. W tym celu podaje się syntetyczny analog hormonu tarczycy – lewotyroksynę, który ma za zadanie wyrównać poziom hormonów tarczycy, a tym samym znieść objawy kliniczne niedoczynności.

Wspomaganie leczenia, czyli dieta!

Poszukiwanie złotego środka, jeśli chodzi o dietę w Hashimoto, nadal trwa. Odpowiednie żywienie ma przede wszystkim za zadanie:

  • Umożliwienie prawidłowego wchłaniania leków poprzez unikanie interakcji ze składnikami żywności
  • W miarę możliwości zmniejszenie stanu zapalnego w organizmie
  • Profilaktykę powikłań niedoczynności tarczycy
  • Osiągnięcie prawidłowej masy ciała

Przeanalizujmy najczęstsze zalecenia i zasadność ich stosowania:

1) Selen

Wiele badań wskazuje na obniżone stężenie selenu w surowicy krwi osób z chorobą Hashimoto, w porównaniu ze zdrową grupą kontrolną. Spotkałam się z tym, że stosuje się suplementacje w dawce 200 µg i nie jest to przypadkowe. Wykazano bowiem, że suplementacja selenem w ilości 200 µg dziennie poprzez poprawę funkcjonowania układu immunologicznego zmniejsza aktywność zapalną tarczycy, jednak musimy pamiętać, że nie leczy zapalenia autoimmunologicznego. Do selenu podchodzić należy szczególnie ostrożnie, nie tylko dlatego, że istnieje dość cienka granica pomiędzy ilością zalecaną a dawką toksyczną. Zbyt wysokie dawki mogą sprzyjać wystąpieniu cukrzycy typu 2 oraz zwiększać ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, czym często obciążone są osoby z niedoczynnością tarczycy. Powyższe efekty zaobserwowano już przy suplementacji wyższej niż 55 µg na dobę. Jak w tej sytuacji zjeść ciastko i mieć ciastko? Zamiast stosować suplementy diety wykorzystujmy dobrodziejstwo naturalnych produktów, które są źródłem selenu. Furorę ostatnio robią orzechy brazylijskie i słusznie, bo już dwa dziennie wystarczą aby zastąpić suplement diety. Jeśli boimy się jakości orzechów można je wcześniej sparzyć wrzątkiem. Dodatkowym źródłem mogą być inne orzechy, ryby morskie i owoce morza, nasiona roślin strączkowych, mięso i produkty mięsne, produkty pełnoziarniste oraz twarde sery.

źródła selenu w diecie osób z chorobą Hashimoto
źródła selenu w diecie osób z chorobą Hashimoto

2) Dieta bezglutenowa

Wskazaniem do stosowania diety bezglutenowej jest celiakia lub alergia pokarmowa. Są to przypadki, gdzie z diety należy wyeliminować wszelkie źródła  glutenu, koniec kropka. Obserwuje się jednak, że choroby o podłożu autoimmunologicznym lubią chodzić parami (choć nie muszą), a do takich należy również celiakia. Jeśli nie zdiagnozowano u nas tej choroby, a nadal mamy wątpliwości, dobrze jest przeprowadzić testy na nietolerancje pokarmowe, aby upewnić się, że istnieją przesłanki ku temu żeby gluten wyeliminować. Wielu dietetyków jest zdania, aby w chorobach autoimmunologicznych zrezygnować z produktów zawierających to białko. Jeśli chcemy sami na sobie sprawdzić, czy eliminacja glutenu poprawi nasze zdrowie lub samopoczucie, to nikogo przed tym nie powstrzymuję. Warto natomiast postarać się żeby nasz jadłospis nadal był urozmaicony i nie bazował na spożywczych „produktach bezglutenowych”. Często są zbawienne dla osób, które muszą wykluczyć nawet śladowe ilości glutenu, ale nierzadko zawierają sztuczne dodatki czy dużą ilość cukrów prostych, szczególnie niewskazanych w niedoczynności tarczycy.

dieta bezglutenowa a hashimoto
dieta bezglutenowa a hashimoto

3) Żywienie a stosowanie lewotyroksyny

Coraz częściej zwraca się uwagę nie tylko na sposób przyjmowania tego leku, ale także na towarzyszące w niedługim czasie posiłki i napoje. I słusznie, bo po to się lewotyroksynę stosuje, aby wchłaniała się jak najlepiej. Jak to osiągnąć?

  • Lek przyjmować na czczo popijając niewielką ilością wody
  • Odczekać z posiłkiem minimum 30 minut
  • W śniadaniu ominąć produkty zawierające dużą ilość wapnia. Nie tylko mleko, ale także inne produkty nabiałowe – przede wszystkim żółty ser, a także sezam czy migdały.
  • Kawę lub mocną herbatę wypić po około 2 godzinach od przyjęcia tabletki (a przy okazji kortyzol nam za to podziękuje)
  • Suplementy diety spożywać w odstępstwie czasowym od lewotyroksyny. Dobrym wyborem jest obiad, kiedy dodatkowo pełnowartościowe białko zwiększa przyswajanie większości z nich.
  • Nie tylko wapń może zmniejszać biodostępność l-tyroksyny, ale także żelazo, magnez oraz leki zawierające glin (np: zobojętniające, stosowane w przypadku zgagi czy nadkwasoty).
  • Dodatkowo niektóre leki wskazane przy redukcji poziomu cholesterolu mogą wchodzić w interakcje z naszym analogiem tyroksyny.
  • Jeśli poranne przyjmowanie leku jest dla nas uciążliwe, warto rozważyć przyjmowanie leku na noc. Co ważne, przynajmniej 3 godziny po ostatnim posiłku lub co najmniej 4 godziny, jeśli posiłek był bardziej obfity (np. obiadokolacja).
źródła wapnia w diecie osób chorych na Hashimoto
źródła wapnia w diecie osób chorych na Hashimoto

4) Laktoza

Badania przeprowadzone wśród osób z chorobą Hashimoto wykazały zmniejszenie stężęnia TSH po wprowadzeniu diety bezlaktozowej, ale tylko wśród osób, które miały zdiagnozowaną nietolerancję laktozy, zaś w przypadku dobrej tolerancji tego dwucukru nie zauważono powyższych zmian. Niestety osobom z chorobą Hashimoto często towarzyszy nietolerancja laktozy. Jeśli występuje w postaci niedającej objawów (subklinicznej), warto przeprowadzić diagnostykę pod tym kątem w przypadku częstych wahań stężenia TSH oraz leczenia opornego na lewotyroksynę. Dobrze też sprawdzić, czy lek, który przyjmujemy zawiera laktozę, a w przypadku nietolerancji – zapytać lekarza o preparat bez tego dwucukru.

dieta bezmleczna a hashimoto
dieta bezmleczna a hashimoto

5) Produkty sojowe

Soja może zaburzać wchłanianie leworytoksyny, a przez to prowadzić do wahań stężenia TSH w organizmie. Może, ale głównie w przypadku osób, które stosowały dietę niskojodową. Jeśli chcemy mieć pewność, że soja nie będzie wchodzić w interakcję z lekiem dobrze jest posiłek lub suplement diety zawierający izoflawony sojowe spożyć na minimum 4 godziny po przyjęciu lewotyroksyny.

Już niedługo kolejna porcja wiedzy na temat żywienia osób z zaburzeniami endokrynologicznymi. A jeśli masz jakieś pytania, koniecznie zadaj je w komentarzu!

 

Zapisz

niedoczynność tarczycy i hashimoto
Website | + posts

Doktor nauk o zdrowiu, dietetyk kliniczny.
Łączę rolę naukowca i popularyzatorki wiedzy. Na blogu wiemjakzdrowo.pl oraz w podcaście „Mówię jak zdrowo” dzielę się prostymi i sprawdzonymi rozwiązaniami jak żyć zdrowiej, opartymi o naukowe fakty. A jako naukowiec badam wpływ życia w „plastikowym świecie” na organizm człowieka. Współtworzę także kampanię edukacyjną „Bądź Detoxed. Bądź Zdrowy”, w ramach której pokazuję w jaki sposób zmniejszyć swoje narażenie na szkodliwe związki.
Badania do pracy doktorskiej prowadziłam w Zakładzie Endokrynologii Klinicznej i Doświadczalnej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego w grupie kobiet z niezwykle częstym zaburzeniem hormonalnym – zespołem wielotorbielowatych jajników (PCOS).
Masz pytanie? Napisz na aleksandra1olsson@gmail.com

Aleksandra Olsson

Doktor nauk o zdrowiu, dietetyk kliniczny. Łączę rolę naukowca i popularyzatorki wiedzy. Na blogu wiemjakzdrowo.pl oraz w podcaście „Mówię jak zdrowo” dzielę się prostymi i sprawdzonymi rozwiązaniami jak żyć zdrowiej, opartymi o naukowe fakty. A jako naukowiec badam wpływ życia w „plastikowym świecie” na organizm człowieka. Współtworzę także kampanię edukacyjną „Bądź Detoxed. Bądź Zdrowy”, w ramach której pokazuję w jaki sposób zmniejszyć swoje narażenie na szkodliwe związki. Badania do pracy doktorskiej prowadziłam w Zakładzie Endokrynologii Klinicznej i Doświadczalnej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego w grupie kobiet z niezwykle częstym zaburzeniem hormonalnym – zespołem wielotorbielowatych jajników (PCOS). Masz pytanie? Napisz na aleksandra1olsson@gmail.com

O MNIE

Cześć! Jestem Viola i od ponad 7 lat, razem ze wspierającymi blog ekspertami, dzielę się wiedzą, opinią i inspiracjami kulinarnymi. Czytając nasze wpisy poznasz podstawowe i zaawansowane informacje z zakresu zdrowego odżywiania. Znajdziesz tutaj teksty merytoryczne, przepisy kulinarne, recenzje produktów, restauracji i książek, a także trochę motywacji i prawdziwych historii. Rozgość się - ten blog powstał dla Ciebie!

Newsletter Okiem Dietetyka

.

SOCIAL MEDIA

DIETA POD OKIEM DIETETYKA

KATEGORIE BLOGA

KUP MOJĄ NAJNOWSZĄ KSIĄŻKĘ

×