Okiem Dietetyka Podcast #8 …holistycznie o cyklu menstruacyjnym i płodności

Okiem Dietetyka Podcast #8 …holistycznie o cyklu menstruacyjnym i płodności

Cykl menstruacyjny kobiety można porównać do zmian zachodzących w ciągu czterech pór roku. Zwykle kojarzy nam się on z magiczną liczbą 28 dni. Jak w tak krótkim czasie zmieścić zimę, wiosnę, lato i jesień? Dzisiaj wytłumaczy to Emilia Cesarek – będąca dietetykiem klinicznym, specjalistą ds. odżywiania i dietoterapeutką. Emilia naukowo i z pasją od 6 lat tworzy projekt keepfitinstyle.pl. Po godzinach pracy z pacjentem rozwija swoją markę w kontekście zdrowia i stylu życia w social-mediach. Uważa, że zdrowie to najcenniejsza rzecz jaką mamy w życiu, dlatego warto o nie dbać każdego dnia. Wszystko, co robi i tworzy to narzędzia, którymi można posługiwać na co dzień w celu optymalizacji samopoczucia i dobrego funkcjonowania. Do współpracy z ludźmi podchodzi indywidualnie, bez schematów. Jej specjalizacją są choroby układu pokarmowego oraz dietoterapia w problemach endokrynnych, hormonalnych, wspieranie płodności. Jest autorką e-booka “Pokochaj swój cykl menstruacyjny”. Jej motto brzmi: „Siła motywacji tkwi w ludziach”.

W listopadzie z podcastu Okiem Dietetyka dowiesz się:

Ten odcinek jest przesycony merytoryczną wiedzą, więc gorąco zachęcam Cię do przesłuchania. Natomiast skrót informacji znajdziesz w tym artykule. Jeśli chcesz wiedzieć w jakich sytuacjach cykl może się rozregulować, czy PMS to zjawisko fizjologiczne i normalne, jak obserwować swój cykl oraz poznać sposoby na polepszenie płodności dietą, przeczytaj/przesłuchaj koniecznie!

Cykl menstruacyjny – temat tabu?

Na pytanie skąd bierze się brak wiedzy wśród kobiet na temat cyklu menstruacyjnego, Emilia odpowiedziała w sposób, który mnie zaskoczył. Wielokrotnie słyszałam zarzuty kierowane w stronę edukacji szkolnej i spodziewałam się usłyszeć podobną odpowiedź. Emilia wspomniała o tym, ale nie jako najważniejszym czynniku jako przyczyny bagatelizowania tego tematu. Natomiast zwróciła ona uwagę na rolę przekazywanej świadomości z pokolenia na pokolenie. Jak pomyślę wstecz, kojarzę miesiączkę jako temat tabu, który z roku na roku stawał się coraz bardziej oswojony. Jednocześnie zgadzam się z poglądem, że w przekazywaniu takich wiadomości działamy zgodnie ze znanym sobie schematem. Jest to efekt powszechnie panującego braku świadomości w naszym społeczeństwie.

Najczęściej kobieta skupia się na cyklu jako tym, co jest dla niej widoczne – czyli samym wystąpieniu krwawienia. Jednak nie obserwuje tego, jak się czuje, nie zastanawia się nad tym, jakie zmiany hormonalne zachodzą w organizmie i co w zasadzie w tym ciele się dzieje. Na pewno są wyjątki, ale one tylko potwierdzają regułę.

Inną kwestią, na jaką Emilia zwróciła uwagę, jest brak dostępnych źródeł wiedzy traktujących o cyklu menstruacyjnym w przystępny sposób. Nawet, jeśli kobieta chciałaby zdobyć wiedzę na ten temat, prawdopodobnie trafi na literaturę medyczną, która może być dla niej niezrozumiała lub na szamańską wiedzę bez pokrycia w rzeczywistości. Już początek rozmowy pokazał mi, jak istotna ona będzie oraz jak znacząco może wpłynąć na postrzeganie cyklu menstruacyjnego przez wiele kobiet. A przecież dotyczy to każdej z nas na co dzień, nie tylko w tej fazie, gdy występuje krwawienie! Myślę, że z tej rozmowy wiele wyniosą również mężczyźni, chcący lepiej zrozumieć swoje partnerki.

wczasy odchudzające - www.dieta45.pl

Magiczne 28 dni cyklu menstruacyjnego

To, co każda kobieta z pewnością zauważa w swoim cyklu to jego regularność lub brak regularności. W głowie od razu pojawia się magiczne 28 dni, które wydawać by się mogło idealnym cyklem, do którego wręcz powinniśmy dążyć. Emilia obala ten mit, wskazując za prawidłowe zachowanie cyklu w przedziale +/- 7 dni, a więc 21-35 dni cyklu. Długość cyklu może być zmienna osobniczo, a to na co warto zwrócić szczególną uwagę, to regularność cyklu konkretnej osoby. A więc jeśli zwykle nasz cykl trwa te 28 dni, a wystąpi jeden miesiąc, gdy przedłuży się do 33 dni, a inny miesiąc, gdy będzie krótszy o 3 dni, wtedy możemy zacząć się zastanawiać, co mogło mieć na to wpływ i ewentualnie udać się do lekarza.

Zaburzona regularność cyklu menstruacyjnego

W jakich sytuacjach nasz cykl menstruacyjny może się rozregulować? Kobiety kojarzą to z sytuacjami stresowymi albo z rozpoznanymi zaburzeniami, jeżeli takowe mają. Emilia wymienia najważniejsze czynniki takie jak:

  • nieumiejętne regulowanie aktywności fizycznej – presja intensywnego treningu, powodującego znaczne spadki poziomu tkanki tłuszczowej (a co za tym idzie, poziomu hormonów płciowych)
  • dyscypliny sportowe, w których liczy się waga ciała i niski poziom tkanki tłuszczowej np. lekkoatletyka, kulturystyka
  • niedopasowanie ilości dostarczanej energii z diety do prowadzonego stylu życia i aktywności – moda na restrykcyjne niskokaloryczne diety
  • stres psychosomatyczny – branie na siebie bardzo wielu obowiązków, działanie na pełnych obrotach i mnogość bodźców z otoczenia
  • choroby autoimmunologiczne – np. Hashimoto, reumatoidalne zapalenie stawów czy inne związane z układem odpornościowym
  • problemy hormonalne – PCOS, insulinooporność, androgenizacja
  • przyjmowanie licznych leków i antybiotyków
  • popularna hormonalna terapia zastępcza
  • nieprawidłowe funkcjonowanie przewodu pokarmowego – zwłaszcza problemy z mikrobiotą jelitową czy choroby np. zespół jelita drażliwego
  • niedobory pokarmowe – np. niedobór żelaza
  • dalekie podróże, zmiana strefy czasowej, długie loty, gwałtowne zmiany środowiska, w którym żyjemy

W kontekście zaburzonej regularności cyklu powinny nas zainteresować wszelkie nie tylko modyfikacje fizyczne, ale i psychosomatyczne aspekty w codziennym życiu. Oznacza to, że czynniki psychiczne mają wpływ na to, to dzieje się z resztą ciała. Warto pamiętać, że cykl menstruacyjny kobiety zaczyna się w głowie, a dokładniej w podwzgórzu, które rozpoczyna cały szereg przemian. Organizm kobiety lubi stabilną sytuację, schematyczny sposób działania i poukładany świat.

Cykl menstruacyjny jako 4 pory roku

Przemiany w ciele kobiety to 4 pory roku, wydarzające się w ciągu zaledwie 28 dni. Najprostszy podział, jaki możemy zastosować to ten na fazę przed owulacją (folikularną) i fazę po owulacji (lutealną). Myślę, że dużo lepiej w kwestii zmian następujących w organizmie, jak i ich konsekwencji zobrazuje poniższy opis (pamiętaj, że 28 dni traktujemy jako bazę, ale nie konieczny standard):

  • ZIMA – 1-7 dzień cyklu – Pierwszą fazę w cyklu możemy określić jako czas konstans, czyli względnie stałego czasu, bez gwałtownych zmian. Nasze hormony są na stosunkowo niskim poziomie, nie fundują nam żadnych wyskoków.
  • WIOSNA – 8-13 dzień cyklu – Jest to czas przed owulacją, więc powoli przygotowujemy się do najważniejszego momentu w cyklu. Poziom hormonów wzrasta. Za sprawą hormonu luteinizującego wszystko w organizmie zaczyna się rozwijać, tak aby stworzyć warunki do potencjalnego zapłodnienia i utrzymania nowego życia.
  • LATO – 15-16 dzień cyklu – To w tym okresie zachodzi proces zapłodnienia, a więc te dni można uznać za okienko największej płodności.Do zapłodnienia może zajść nawet 72 godziny po współżyciu, ponieważ plemniki są zdolne do przetrwania w ciele kobiety.
  • JESIEŃ – 17-28 dzień (+/-7 dni) – Jak w przyrodzie, w ciele kobiety również jest to najbardziej pochmurna pora. Organizm musi się oczyścić, może pojawić się PMS. Mimo że jest to najmniej przyjemny moment cyklu menstruacyjnego, gdy odpowiednio o siebie zadbamy, to z szaroburej jesieni można zrobić sobie prawdziwą złotą jesień.

Trochę inaczej sprawa ma się przy stosowaniu antykoncepcji hormonalnej. Kobieta jest w stanie konstans, w porze zimy, niemalże cały czas. Jeśli występują duże fluktuacje, może to oznaczać złe dobranie tabletek. Jednakże, w swojej pracy gabinetowej Emilia zauważa, że nawet kobiety przyjmujące antykoncepcję hormonalną, wprowadzając zmiany w swoim stylu życia, a przede wszystkim w diecie, same obserwują inne samopoczucie.

Zespół napięcia przedmiesiączkowego

Według badań populacyjnych aż 80% kobiet może doświadczać dokuczliwych symptomów w drugiej fazie cyklu miesiączkowego. O tym, czy są to normalne objawy, będzie świadczyć ich uciążliwość. Jeżeli utrudniają one codzienne funkcjonowanie, zdecydowanie wykraczają poza fizjologiczne zjawisko. Możemy zidentyfikować zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS) w międzynarodowej klasyfikacji chorób ICD-10. Wśród najczęstszych objawów można wymienić: rozdrażnienie, spadek aktywności życiowej, zaparcia, wzdęcia, wzrost masy ciała spowodowany gromadzeniem się wody, zmianę apetytu. PMS przeważnie dotyczy drugiej fazy cyklu miesiączkowego, a więc będzie to cięższy czas w kobiecym cyklu. W tej fazie spada także poziom leptyny, a więc hormonu sytości. Chorobowa postać PMS to przedmiesiączkowe zaburzenie dysforyczne (PMDD). Charakteryzuje się silniejszymi objawami, zdecydowanym utrudnieniem codziennego życia i koniecznością podjęcia leczenia. Na wystąpienie i uporczywość PMS możemy wpłynąć modyfikacjami w swoim stylu życia.

Obserwacja cyklu menstruacyjnego

Cykl menstruacyjny może mieć wpływ na wiele aspektów naszego życia, dlatego warto się z nim komunikować. Jeżeli chcemy zachowywać równowagę i żyć w swoim rytmie, warto obserwować własny cykl. Mimo pewnych schematów jego działania, u każdej kobiety cykl będzie inny. Dlatego tak ważne jest, aby go obserwować. Jeśli odczuwamy bardzo duży spadek energii w drugiej fazie cyklu, możemy wziąć to pod uwagę przy planowaniu swojego czasu i przeznaczyć 1-15 dzień na intensywniejszą pracę i załatwianie najważniejszych spraw. Nie oznacza to od razu, że powinnyśmy dostosowywać całe życie pod swój cykl, ale może być to dla nas pomocne, aby funkcjonować zgodnie z tym, co podpowiada nasze ciało. 

Pierwszym elementem obserwacji swojego organizmu będzie stan naszej skóry, włosów i paznokci. Wszelkie niepokojące zmiany, takie jak trądzik, sucha skóra czy przetłuszczające się włosy, mogą być czerwoną lampką, że coś się dzieje. Nie wystarczy wtedy włączyć regularną suplementację w swoją rutynę. Należy zająć się holistycznie i rozpocząć szeroką obserwację, która może uświadomić nas o zmianach hormonalnych czy niedoborach pokarmowych.

Aby zaobserwować swój cykl menstruacyjny, wystarczy kilkanaście sekund dziennie. Każdego poranka należy zmierzyć temperaturę doustnie lub dopochwowo. Wzrost temperatury w ciągu całego cyklu oznacza, że zbliża się owulacja lub właśnie występuje. Kolejną sprawą jest sprawdzenie, jak wygląda nasz śluz. W tym celu wkładamy dwa palce do narządów rodnych i obserwujemy, czy jest płynny, lepki, jaki ma kolor. Dla osób zaawansowanych można włączyć monitorowanie położenia szyjki macicy (czy jest niżej, czy wyżej), co też pokaże, w jakiej fazie cyklu jesteśmy. Ostatnia kwestia to przyglądanie się zmianom w samopoczuciu – czy jesteśmy ospałe,czy mamy spadki energii po posiłku, czy też nie, czy mamy siłę do treningu. Kolejnym etapem będzie porównanie cykli między sobą i zaobserwowanie zależności we własnym cyklu, które przy regularnym trybie życia z pewnością się pojawią.

Leczenie nieprawidłowości

Podstawowym badaniem kobiety u ginekologa powinno być wykonanie raz w roku USG transwaginalnego i cytologii. Jeżeli w naszych obserwacjach zauważymy niepokojące nieprawidłowości, warto udać się do lekarza i nie czekać na coroczną wizytę. Pomocnym lekarzem przy nieprawidłowościach hormonalnych może być ginekolog endokrynolog. Natomiast w momencie, gdy dochodzą do tego sprawy jelitowe, konieczne może okazać się udanie do gastroenterologa. Jak widać, każdy przypadek wymaga indywidualnego podejścia, a nawet udania się do innego specjalisty pomimo tego, że nadal mówimy o kwestiach związanych z cyklem kobiety.

insulinooporność rozpoznanie

Cykl menstruacyjny a ciąża

Prawda jest taka, że rzesza kobiet zdobywających informację na temat cyklu menstruacyjnego powiększa się wtedy, gdy para myśli o staraniach o dziecko. Niestety, może się okazać, że jest to późny moment na zadbanie o takie kwestie, ponieważ czas starań zaczyna się wydłużać. I o ile dla niektórych pół roku to znośny czas, aby poczekać na ciążę, dla kobiet z silnym instynktem macierzyńskim, może okazać się to wiecznością. Pół roku możemy potraktować jako taki okres, w którym należałoby poświęcić czas na obserwację siebie i ewentualną poprawę stanu organizmu. Jeśli jednak w naszym ciele należy wyregulować wiele parametrów, czas ten może się jeszcze wydłużać. Pamiętajmy, że oprócz przekazywania genów, przekazujemy maluchowi także stan funkcjonowania naszego organizmu. A więc jeśli organizm mamy nie będzie odpowiednio wyregulowany, z dużym prawdopodobieństwem będzie ona zmagać się z różnymi problemami metabolicznymi dziecka. Ponadto, prawidłowo funkcjonujący organizm pozwoli ciężarnej na utrzymanie ciąży.

Dieta dedykowana płodności

W tym artykule omawiamy jedynie kobiece kwestie, jednak na płodność i wydanie potomka mają one wpływ w 50%, drugie 50% zależy od mężczyzny. Niepłodność u pary stwierdza się, gdy przez 6 miesięcy starają się oni o dziecko 5-6 razy w tygodniu bez skutku. Tak samo, jak organizm kobiety, tak i organizm mężczyzny musi zostać odpowiednio wyregulowany. To, co zadziała na tej samej zasadzie u jednej i drugiej płci, to modyfikacje żywieniowe. 

Dieta dedykowana płodności powinna mieć przeciwzapalny charakter, być różnorodna, oparta o gęsto odżywcze posiłki i produkty wysokiej jakości. Żadne suplementy nie zdziałają cudów, jeśli poziom hormonów nie będzie wyrównany. Tutaj warto wspomnieć o niskim indeksie i ładunku glikemicznym, dzięki którym pozytywnie zadziałamy na gospodarkę cukrową. U kobiety należy zwrócić szczególną uwagę na uzupełnianie kwasów omega-3. kwasu foliowego i witamin z grupy B. Przy rozregulowanym cyklu można rozważyć suplementację inozytolu i NAC jako dodatku do zbilansowanej i odżywczej diety. Przy regulacji pracy tarczycy w diecie powinien znaleźć się selen i cynk. Cynk dodatkowo poprawia jakość nasienia u mężczyzn. W diecie dedykowanej płodności stanowczo należy odrzucić wszelkie używki, takie jak alkohol czy papierosy. Mogą one zmniejszać libido, jakość nasienia u mężczyzn, a u ciężarnych wpływają na wystąpienie problemów metabolicznych dziecka w przyszłości. Kofeina, zależnie od ilości, również może wpływać na deregulację gospodarki cukrowej, dlatego nie należy przesadzać z jej ilością.

holistycznie o cyklu menstruacyjnym

Oprócz diety należy spojrzeć na swój organizm holistycznie. Aby zapewnić sobie wewnętrzną równowagę, należy patrzeć na życie przez pryzmat zdrowia. Jest to jedna spójna całość, a nie tylko zafiksowane na idealnej diecie, a zapomnienie o umiarkowanej aktywności, higienie snu i relacjach.

Jeśli chcesz wiedzieć więcej na temat cyklu menstruacyjnego, zajrzyj do Emilki Cesarek:

Serdecznie polecam Ci e-booka Emilii pt. “Pokochaj swój cykl menstruacyjny”. Dostaniesz go na jej stronie internetowej.

Website | + posts

Mam na imię Viola Urban i wyzwolę w Tobie apetyt na zdrowe odżywienie. Od ponad 10 lat, razem ze wspierającymi blog ekspertami, dzielę się wiedzą, opinią i inspiracjami kulinarnymi. Czytając nasze wpisy poznasz podstawowe i zaawansowane informacje z zakresu zdrowego odżywiania i nauczysz się gotować naprawdę smacznie. Znajdziesz tutaj teksty merytoryczne, przepisy kulinarne, recenzje produktów, restauracji i książek, a także trochę motywacji i prawdziwych historii. Rozgość się - ten blog powstał dla Ciebie!

Viola Urban

Mam na imię Viola Urban i wyzwolę w Tobie apetyt na zdrowe odżywienie. Od ponad 10 lat, razem ze wspierającymi blog ekspertami, dzielę się wiedzą, opinią i inspiracjami kulinarnymi. Czytając nasze wpisy poznasz podstawowe i zaawansowane informacje z zakresu zdrowego odżywiania i nauczysz się gotować naprawdę smacznie. Znajdziesz tutaj teksty merytoryczne, przepisy kulinarne, recenzje produktów, restauracji i książek, a także trochę motywacji i prawdziwych historii. Rozgość się - ten blog powstał dla Ciebie!

Newsletter Okiem Dietetyka

.

DIETA POD OKIEM DIETETYKA

KATEGORIE BLOGA

KUP MOJĄ NAJNOWSZĄ KSIĄŻKĘ

×