Na ratunek alergikom – żywność o działaniu przeciwhistaminowym
- 08 maja, 2017
- od
- Viola Urban
Większość z nas na wiosnę się cieszy. Nie dotyczy to jednak alergików, którzy na nią dosłownie kichają. Katar sienny wywołany pylącymi roślinami to dla nich istna bolączka. Okazuje się jednak, że nie tylko leki przeciwhistaminowe pomagają poskromić objawy alergii. Istnieją produkty spożywcze, które pomagają zredukować łzawienie i kichanie. Wszystko za sprawą hamowania wydzielania histaminy – białka, które zostaje wytworzone pod wpływem kontaktu z alergenem.
Czym jest alergia?
Alergia jest stanem patologicznej odpowiedzi układu odpornościowego na substancje, które nie stanowią dla nas zagrożenia. Rosnący problem alergii wynika z kilku przyczyn:
- zmniejszenia ilości patogenów, z którymi musi radzić sobie układ odpornościowy („znudzony” układ odpornościowy szuka sobie wrogów w nienaturalny sposób)
- zbyt krótki okres karmienia piersią i zastępowanie karmienia naturalnego mlekiem modyfikowanym
- genetyka – osoby, które mają w bliskiej rodzinie osoby chorujące na alergie mają większe ryzyko zachorowania
- zanieczyszczenia chemiczne środowiska i duży kontakt z tworzywami sztucznymi
Jak dobrze wiemy, alergie objawiają się na różne sposoby. Od niegroźnych katarków i kichania, przez wysypki i opuchliznę aż po groźne wstrząsy anafilaktyczne. Rzecz jasna przy alergiach skutkujących wstrząsem nie możemy mówić o żadnej możliwości łagodzenia objawów dietą. Eliminujemy całkowicie czynnik ryzyka i ściśle trzymamy się zaleceń lekarza. Jeśli jednak alergia powoduje tylko lekki dyskomfort i to, że często sięgamy po leki przeciwhistaminowe, to warto spróbować zastąpić je naturalnymi składnikami diety, które łagodzą stan zapalny i zmniejszają ilość wydzielanej histaminy.
Reakcje krzyżowe
Kiedy mówimy o alergiach, nie możemy pominąć tematu reakcji krzyżowych. Często jest tak, że kiedy dotyka nas bardzo widoczna alergia na pyłki, trawy i kurz, to efekty uboczne widać też w reakcjach organizmu na składniki diety. Dla przykładu alergia na pyłek brzozy może działać krzyżowo z alergią na niektóre owoce np jabłka, brzoskwinie czy gruszki. Alergia na kurz z kolei często towarzyszy alergii na skorupiaki. Bo badaniu w kierunku alergii warto zaczerpnąć wiedzy u lekarza.
Czy da się unikać alergenów?
Jak dobrze wiemy jesteśmy w stanie unikać kotów, psów, łąk i lasów, kurzu, orzeszków i nabiału w potrawach. Unikanie miejsc i sytuacji ryzykownych to duży procent sukcesu. Czasami jednak nie jesteśmy w stanie wykluczyć czynnika ryzyka w 100%. Taka sytuacja ma miejsce, kiedy mamy sezon pylenia. Wtedy najczęściej apteki przeżywają intensywny wzrost sprzedaży leków przeciwhistaminowych i innych leków łagodzących objawy.
Kwasy tłuszczowe omega-3
Jak dobrze wiemy, równowaga pomiędzy kwasami omega-3 oraz kwasami omega-6 jest kluczowa w utrzymaniu ogólnego stanu zdrowia. Kiedy nasza dieta standardowo zawiera nadmiar kwasów omega-6, a kwasów omega-3 jest bardzo mało, to organizm funkcjonuje w środowisku prozapalnym. Kiedy alergia spotyka się w jednym ciele z zaburzoną równowagą na linii omega-3 i omega-6, to objawy są zdecydowanie bardziej odczuwalne i kłopotliwe. Pierwszą rzeczą, którą powinien zrobić każdy alergik, aby nieco zredukować problemy z nią związane, to zadbać o to, aby w diecie proporcja kwasów omega-3 do omega-6 wynosiła nie więcej niż 1:4, a najlepiej 1:3. Aby osiągnąć taki stan należy rozsądnie dozować oleje roślinne bogate prozapalne kwasy omega-6 i włączyć do diety więcej łagodzących zapalenie kwasów omega-3. Kwasy omega-3 znajdziemy przede wszystkim w tłustych rybach morskich żyjących w zimnych morzach, w nasionach lnu złocistego oraz szałwii hiszpańskiej, czyli chia.
Kwercetyna
Działanie prozdrowotne kwercetyny jest niezaprzeczalne. Od dawna stosuje się ją pomocniczo w leczeniu objawowym alergii. Kwercetyna jest fitozwiązkiem z grupy flawonoidów roślinnych wykazującym szeroki zakres właściwości, m.in. antyoksydacyjnych, przeciwzapalnych i immunomodulacyjnych. to szerokie spektrum działania sprawia, że objawy alergii stają się o wiele mniej dokuczliwe. Właśnie dlatego kwercetyna obok soli wapnia i innych substancji o działaniu przeciwhistaminowych stanowi częsty składnik leków zalecanych alergikom. Na szczęście związek ten znajdziemy nie tylko w aptecznych specyfikach. W naturze też jest go całkiem sporo! Znajdziemy ją w cebuli, szczypiorku, szalotce, cykorii, szczawiu, aronii, truskawkach i innych owocach jagodowych o ciemnym zabarwieniu, kaparach, zielonych warzywach liściastych i świeżych ziołach (kolendrze, lubczyku i innych).
Sole wapnia
Chociaż picie „wapna” na objawy alergii jest niemal oczywiste, to tak naprawdę nie ma żadnych badań, które wykazałyby zasadność zażywania tej substancji celem zmniejszenia objawów. Owszem, jest kilka badań, które pokazują, że jest to możliwe, ale dopiero przy niefizjologicznych stężeniach wapnia we krwi. Stwierdzono natomiast, że niedobór wapnia w diecie i zbyt niskie stężenie tego pierwiastka w organizmie jest skorelowane z częstością występowania alergii, zwłaszcza tych wziewnych. Wniosek jest taki, aby dbać o prawidłowe spożycie wapnia z codzienną dietą i nie liczyć na to, że doraźne picie wapna pełnego chemicznych dodatków sprawi cud. Oczywiście osoby, które na co dzień nie spożywają odpowiedniej ilości wapnia z dietą po spożyciu suplementu mogą czuć poprawę.
Inne składniki diety pomagające wyciszyć objawy alergii (o ile nie mamy na nie alergii!!!)
Pachnotka
Chociaż pachnotka nie należy do roślin bardzo popularnych, to alergicy zdecydowanie powinni zainteresować się tą rośliną. Jest stosowana zarówno w formie listków jak i olejku z pachnotki, który jest szczególnie dobrym źródłem kwasów tłuszczowych omega-3 i przeciwzapalnych polifenoli. Liście dodaje się do wielu potraw kuchni azjatyckiej (np. do sushi i innych potraw z surową rybą). Popularną formą podania jest też napar z tej rośliny. Alergikom proponuję wykorzystanie pachnotki na dwa sposoby. Łączymy pachnotkę z produktami bogatymi w kwercetynę oraz kwasy omega-3.
Chia fresca z pachnotki i granatu
Składniki
- 1 doniczka pachnotki
- 2 szklanki wody
- 2 czubate łyżki nasion chia
- sok z jednego dużego granatu lub 2 garści czarnych jagód
Przygotowanie
Liście pachnotki myjemy i zalewamy wodą. Gotujemy napar przez 5-7 minut. Odcedzamy. Po wystudzeniu dodajemy nasiona chia i sok z granatu. Wypijamy po napęcznieniu ziarenek, czyli po około 3-4 godzinach.
Pesto lniane z pachnotki i migdałów
Składniki
- liście z jednej doniczki pachnotki
- garść migdałów, nerkowców lub siemienia lnaniego (o ile nie ma na nie alergii)
- 1 ząbek czosnku
- łyżka soku z cytryny
- 2 łyżki oleju lnianego
- sól i pieprz
Przygotowanie
Do blendera wrzucamy wszystkie składniki pesto. Miksujemy aż do uzyskania jednolitej konsystencji. Podajemy z „makaronem” z cukinii lub marchewki.
Pokrzywa
Kolejną rośliną, która może przywrócić alergikom normalne życie jest pokrzywa. Ona również zawiera w swoich liściach spore ilości kwercetyny. Kwercetyna hamuje wydzielanie histaminy, dzięki czemu reakcja alergiczna nie jest tak silna. Pokrzywę zaleca się szczególnie w przypadku kataru siennego, ponieważ efektywnie zmniejsza obrzęk, świąd i zaczerwienienie. Z liści pokrzywy można przygotować pesto, napar lub zupę. W naturalnym wspomaganiu alergii stosuje się nie tylko liście, ale też bogate w lektyny korzenie.
Czarnuszka
Chociaż badania nad wpływem czarnuszki na objawy alergii wciąż trwają i nie dają jednoznacznych wyników, to to co wiemy dzisiaj zapowiada się obiecująco. Nasiona czarnuszki siewnej powinniśmy włączyć do diety nie tylko z uwagi na działanie immunomodulujące, ale ogólny pozytywny wpływ na nasze zdrowie. Alergicy cierpiący z powodu kataru siennego powinni wypróbować działanie regularnego spożywania czarnuszki. Dodatkowym atutem czarnuszki jest fakt, że w przeciwieństwie do konwencjonalnych leków przeciwhistaminowych nie wykazuje skutków ubocznych w postaci senności i otępienia.
Pozytywnie w przypadku alergii działają także napary z szałwii, rumianku i mięty.
Artykuł powstał we współpracy z marką Baziółka – producentem świeżych ziół doniczkowych
Mam na imię Viola Urban i wyzwolę w Tobie apetyt na zdrowe odżywienie. Od ponad 10 lat, razem ze wspierającymi blog ekspertami, dzielę się wiedzą, opinią i inspiracjami kulinarnymi. Czytając nasze wpisy poznasz podstawowe i zaawansowane informacje z zakresu zdrowego odżywiania i nauczysz się gotować naprawdę smacznie. Znajdziesz tutaj teksty merytoryczne, przepisy kulinarne, recenzje produktów, restauracji i książek, a także trochę motywacji i prawdziwych historii. Rozgość się - ten blog powstał dla Ciebie!